İtirazen Şikayet Konusu; İş ortaklıklarının Agf Enerji İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş-Gnt Turizm İnşaat Petrol Ürünleri Taşımacılık Danışmanlık Hiz. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Turgut Fırat Proje İnşaat A.Ş.den oluştuğu, ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenmeleri üzerine sözleşme imzalamaya davet edildikleri, kesin teminat ile sözleşme imzalanması için istenilen tüm belgelerin örneğinin idareye teslim edildiği, ancak idarece kendilerine ihbar mektubu gönderildiği, söz konusu mektubun içeriğinin ortak girişimi oluşturan firmaların daha önce yapmış oldukları iş ortaklığına ait vergi borçlarının bulunduğu yönünde olduğu, bu ihbara dayalı olarak ihaleyi yapan idarece Van Vergi Dairesine yazı yazılarak iş ortaklığını oluşturan ortaklıkların vergi borcu bulunup bulunmadığının araştırıldığı, vergi dairesinden gelen cevabi yazı üzerine;
Gnt Tur. İnş. Ltd. Şti+Mustafa Kaya İş Ortaklığının 14.406,21 TL, Cst Proje İnş. San. A.Ş.+Turgut Fırat İş Ortaklığının 194.923,54 TL, Şems Grup A.Ş+Cng A.Ş+ Agf A.Ş +Hayrettin Aslan İş Ortaklığının 48.610,50 TL borcunun bulunduğu, yine Turgut Fırat Proje İnş. A.Ş.nin sermayesinin tamamına sahip olduğu Nejla Ertekin Enr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 2.037.312,45 TL vergi borcunun olduğu belirtilmesi üzerine ortak girişimleri ile sözleşme imzalanmadığı ve tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatlarının irat kaydedildiği, bunun üzerine idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu, şikayet başvurularının, idarece idareye teslim edilen belgeler ile Van Vergi Dairesi’nden gelen belgeler arasında çelişki bulunduğundan bahisle sözleşme imzalanmayacağı belirtilerek reddedildiği, bu kapsamında tesis edilen idare işleminin mevzuata uygun olmadığı iddia edilmektedir.
Kamu İhale Kurulu Kararı Özeti; 18.05.2022 tarihli ve 2022/UY.II-631 sayılı Kamu İhale Kurulu kararına göre;
Yapılan incelemede, ilgili mevzuat hükümleri, doküman düzenlemeleri, açıklamalar ve tespitler bir arada değerlendirildiğinde; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun iş ortaklığını oluşturan gerçek veya tüzel kişilerin taahhüdün yerine getirilmesinde müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını düzenleyen 14’üncü maddesi hükmü ile iş ortaklıklarının kazançlarının Kurumlar Vergisine tabi olduğu ve iş ortaklıklarının tüzel kişiliklerinin olmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceğine ilişkin Kurumlar Vergisi Kanunu hükmü uyarınca, isteklilerin/şirketlerin daha önce oluşturmuş oldukları iş ortaklıklarından vergi borcu bulunması durumunda ihaleye katılan isteklilerin bu iş ortaklıklarının vergi borcundan sorumlu olduğu, dolayısıyla ödenmemiş vergi borcu bulunması durumunda vergi borcunun bulunduğunun kabul edilmesi gerektiği, bu hususta başvuru sahibi tarafından daha önce oluşturulan iş ortaklıklarının vergi borcundan sorumlu tutulamayacağına ilişkin iddiaların yerinde olmadığı,
Ödeme emri belgesine ilişkin olarak; 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un “Cebren tahsil ve şekilleri” başlıklı 54’üncü maddesinde ödeme müddeti içinde ödenmeyen amme alacağının tahsil dairesince cebren tahsil olunacağı, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumu bir “ödeme emri” ile tebliğ olunacağı, bu bağlamda ödeme emrinin aslında vadesi gelmiş ve bu vadede borcunu ödemeyenlere gönderildiğinin anlaşıldığı, dolayısıyla ödeme emri gelmemiş borçların vadesinin gelmediği anlamına gelmeyeceği,
İdare tarafından GIBINTRANET üzerinden temin edilen bilgiler için araştırma yapılamayacağına yönelik olarak; yukarda aktarılan Yapım İşi İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 20’nci maddesi uyarınca; ihale komisyonunun, teklif veya başvuru kapsamında yer alan belgelerin doğruluğunu teyit için gerekli gördüğü belge ve bilgileri isteyebileceği, bu hususta başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı,
Turgut Fırat Proje İnşaat Anonim Şirketinin Nejla Ertekin Enr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin tek ortağı olduğu, ancak gönderilen bilgi ve belgelerden Turgut Fırat Proje İnşaat Anonim Şirketinin vergi borcunun bulunmadığının anlaşıldığı ve dolayısıyla sorumlu tutulamayacağı,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 17.4.1’inci maddesi uyarınca; toplam 5.000 TL’yi aşan tutarlardaki borçların vergi borcu olarak kabul edileceği, bu bağlamda 5.000 TL’nin altında yer alan tutarların vergi borcu olarak kabul edilmediği,
Van Vergi Dairesi tarafından idareye gönderilen belgelerde tasdik makamı olarak belirtilen vergi dairesi başkanlığı/müdürlükleri tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı Uygulama ve Veri Yönetimi Daire Başkanlığına yazılan ve bu yazı üzerine gönderilen cevabi yazılarda, vergi borcu bulunduğu ifade edilen isteklilerin/daha önceden oluşturdukları iş ortaklıklarının 18.10.2021 tarihinde vergi borcunun bulunmadığının ifade edildiği, ayrıca Gnt Tur. İnş. Ltd. Şti. – Mustafa Kaya İş Ortaklığının bildirilen borcuna ilişkin olarak Diyarbakır Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından gönderilen yazıda sistem sorgulaması neticesinde;
Süleyman Nazif Vergi Dairesi Müdürlüğünce ilgili kuruma 18.10.2021 tarihine kadar görülen toplam 14.406,21-TL tutarında vergi borcu olduğunun bildirildiği, söz konusu borca ilişkin olarak ödenen tutar için mahsup işleminin Muş Vergi Dairesi aracılığı ile gerçekleştirildiğinin anlaşıldığı ve gerçekleştirilen bu işlemler neticesinde de 18.10.2021 tarihi itibariyle Süleyman Nazif Vergi Dairesi Müdürlüğüne 357,12-TL vergi aslı ve 289,04-TL gecikme zammı olmak üzere toplam borcunun 646,16-TL olarak görüldüğünün ifade edildiği, Şems Grup A.Ş. – Cng A.Ş. – Agf A.Ş. – Hayrettin Aslan İş Ortaklığının 61,14 TL borcunun bulunduğunun anlaşıldığı bu çerçevede söz konusu tutarların 5.000 TL altında olması sebebiyle ihale tarihinde vergi borcunun bulunmadığının anlaşıldığı,
Netice itibarıyla, söz konusu iş ortaklığı ve iş ortaklığını oluşturan ortakların daha önceden oluşturdukları başka iş ortaklarının vergi borcunun bulunmadığı, anılan isteklilerin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve geçici teminatlarının irat kaydedilmesi işleminin mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Agf Enerji İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi-Turgut Fırat Proje İnşaat Anonim Şirketi-Gnt Turizm İnş. Pet. Ürn. Taş. Dan. Hiz. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının vergi borcu bulunduğu gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve geçici teminatının irat kaydedilmesinin mevzuata aykırılık teşkil ettiği, söz konusu isteklinin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Mehmet ATASEVER
Kamu İhale Kurulu Eski Üyesi/ Akademisyen
